Multitasking Olmak
Multitasking olmak kavramını bir yerlerde okumuş ya da birilerinden duymuşsunuzdur. Multitasking olmak zararlı mı? Diye sorarsanız bir örnek ile multitasking olmak ne demek anlatmak istiyorum. Aynı anda bilgisayarınızda çalıştığınızı düşünün. Yabancı dizi izlediğinizi, maillerinizi kontrol ettiğinizi düşünün. Sosyal medya hesaplarınızdan bir şeyler baktığınızı veya takipçilerinize cevap yetiştirdiğinizi düşünün. Tanıdık geliyor mu? Birçok şeyi aynı anda yapmaya multitasking olmak ya da çevirisiyle kullanıldığı gibi çoklu görev deniyor.
Multitasking neymiş diyenler için çok tanıdık olan kullandığımız bir deyimi hatırlatmak istiyorum. Elin işte gözün oynaşta deyimini söylersem hemen hatırlarsınız. Hatırladınız değil mi? Tabii bu deyim bir beceriyi tanımlayabileceği gibi olumsuz bir durumu da tanımlayabilmeye açık.
Hayatınızda Multitasking Olmanın Zararları
Aynı anda birden fazla işi bir arada yapmak sizce verimli mi? Aynı anda birden fazla işi yapabilmek bir övünç malzemesi haline getirilmeyecek kadar ciddiye alınması gereken bir konu. Aynı anda twit atıp e-posta okuduğunuzu ve gündemi takip ettiğinizi ve bu işlemeleri yaparken süper bir akla sahip olduğunuzu düşünüyorsunuz. Bunun doğru olmadığını söylemek durumundayım.
Beynimiz Multitasking Çalışmaya Uygun Yaratılmamıştır
MİT’in (Massachusetts Institute of Technology) nörobilimcisi Earl Miller’a göre, beynimiz birden fazla işi aynı anda yapmak için programlanmamıştır. Bunu yapmak beynimizi yavaşlatır ve konsantrasyon bozukluğu gibi durumları doğurur diyor ve devam ediyor; ‘’İki işi bir arada yaptığımızı zannederiz ama aslında bu büyük bir aldatmacadır.’’
Bir bilgisayarda aynı anda birçok programı çalıştırmaya, birçok videoyu indirmeye ve hiç ekran donma problemi yaşamadan açtığımız programları kullanabileceğimize inanmamıza benziyor değil mi?
Multitasking olmanın faydaları ve zararları üzerine görüşümü merak ediyorsanız yapılan araştırmaların sonuçlarına ve biyolojik yaratılışın gerçekliğine dayanarak faydası olmadığını kolaylıkla söyleyebilirim. Ben aynı anda kek yapıp telefonda oyun oynayabilirim diyenleriniz olabilir ama dikkatinizi her ikisine de aynı anda vermeniz ve yüksek verim almanız beynin yaratılış programında imkânsız bir durum. İsterseniz deneyin. Ya kekiniz istediğiniz gibi olmaz ya da oynadığınız oyunda istediğiniz skoru yakalayamazsınız.
(Şu satırları yazarken ben bile aynı anda birden fazla işi yapabildiğimi zannetmenin zaman zaman dikkat ve verim eksikliği yarattığını fark ediyorum.)
Sosyal Medya Hayatımızda Multitasking Etkisi Yaratıyor
Covid -19 salgını ile daha çok varlığını hissettiren dijital dünya ve teknoloji zihnimizi yoran ve dikkatimizi hem dağıtmaya hem de dikkatimizi çekmeye yönelik milyonlarca uyaranla bizi çevrelemiş durumda. Mobil araçlarla daha çok bağlandığımız sosyal medya hesapları her ne kadar bizim profillerimiz olarak görünse de profillerimizi açtığımızda bizimle doğrudan bağlantısı olmayan birçok paylaşımı bize sunuyor. Bir tarafta videolar izlerken diğer tarafta çekilmiş arkadaş fotoğraflarına bakma süreci bitmeden diğer tarafta bir online mağazaya gözümüz takılıyor. Beynimiz adeta otobüs yolcuklarında yaşanan o sersemlemiş etkiye maruz kalıyor multitasking olmak isterken. Görüntüler arasında birden fazla işe aynı anda bağlantı kurmaya programlanmadığı için (Beynimiz Multitasking’e Uygun Yaratılmamıştır başlığına bakınız.) beynimiz odaklanamıyor. Odaklanmakta zaten bir tek şeye olmaz mı?
Sosyal medyanın yarattığı bu karmaşıklık bizlerde multitasking etkisi yaratıyor. Rivayetlere girmeden yapılan bilimsel araştırmaları dikkate aldığımızda multitasking olmanın zararları olduğunu söylenebilir. Stanford Üniversitesinde yapılan araştırmada aynı anda birden fazla medya türüyle sık sık iletişim kuran insanların basit bellek görevlerinde kötü performans gösterdiği ortaya koyuldu. Tek işe yoğunlaşanların çok daha verimli ve üretken oldukları ortaya çıktı.
(Araştırma için bknz:https://stanford.io/2V3VCmC)
Fotoğraf: The Creative Exchange
Multitasking Olmak IQ‘ ye Etkisi Olumlu mu?
Aynı anda birden çok işle uğraşıp size sanat yapabildiğinizi söylesem sevinir miydiniz?
Durun durun hemen heyecanlanmayın. Evet, bir sanat yapıyorsunuz ama IQ bozma sanatı. Londra Üniversitesinde yapılan bir araştırmada multitasking olmanın IQ düşüklüğüne neden olduğunu ve stres katsayısını arttırdığını söylesem herhâlde bir daha tövbe mi dersiniz?
Duygusal Zekamız Etkileniyor
Bir sohbet ortamında telefon ya da tablet ile uğraşan insanlarla bir arada olmak çoğumuzun canımızı sıkan bir durum olsa gerek. Sosyal ortamalar da ya da bir iş toplantısında multitasking olmaya çalışmanın bir IQ düşüklüğü olduğuna işaret ettiğini bilmemiz gerekiyor. İş hayatında duygusal zekâ becerisinin önemi biliniyor. Ne kadar önemli olduğunu göstermek için yetenek değerlendirme şirketi olan TalentSmart’ın Amerika’da bir milyon kişiyle yürüttüğü çalışmanın birkaç sonucuna baktığımızda:
- İş performansının %58’i EQ’nun belirlediği sonucu ortaya çıkmış.
- Yüksek EQ’ye sahip çalışanların, düşük EQ’ye sahip olanlara kıyasla $29.000 dolar daha fazla kazandığı görülmüş.
Buradan hareketle söyleyebiliriz ki multitasking olmak ya da multitasking olmaya çalışmak EQ ve IQ performanslarımızı ciddi anlamda olumsuz etkiliyor.
Bilgisayar çoklu görev programı kavramı (https://bit.ly/2JbFqgy) olarak karşımıza çıkan multitasking, insanlar için kullanılan bir kavram değildir. İnsan beynin biyolojik yapısı robot değildir. ‘’İnsanların robotlaştırıldığı robotların insanlaştırılmaya çalışıldığı bir zamanda yaşıyoruz”, diyor filozof İoanna Kuçuradi.
Bu sebeple eğer multitasking olmak gibi bir çabanız var ise şimdiden bir şeyleri yarım yaptığınızı, odaklanma problemi yaşayacağınızı ve yaptığınız işin kalitesini düşüreceğinizi bilmelisiniz.
Kendine İyi Bak Güzel İnsan.
